Δωρεά ωαρίων
Η υπογονιμότητα είναι πλέον ένα σύνηθες πρόβλημα με μεγάλο αντίκτυπο στη ζωή ενός ζευγαριού. Μπορεί να επηρεάσει τη σχέση των συντρόφων, τη σεξουαλική τους ζωή, αλλά και τις σχέσεις με τον κοινωνικό περίγυρο. Έρευνες που διεξήχθησαν σε γυναίκες με υπογονιμότητα, καρκίνο, καρδιοπάθειες και AIDS έδειξαν πως γυναίκες με προβλήματα υπογονιμότητας είχαν τα ίδια επίπεδα stress με γυναίκες που αντιμετώπιζαν τις υπόλοιπες παθήσεις.
Πώς επηρεάζει το stress τη γονιμότητα;
Το stress μπορεί να επιφέρει αλλαγές στα επίπεδα ορμονών της γυναίκας, με αποτέλεσμα να προκληθεί καθυστέρηση της εμμήνου ρύσεως ή και δευτεροπαθής αμηνόρροια. Κατά την αμηνόρροια οι ωοθήκες σταματούν να παράγουν ωάρια και δυσχεραίνουν την προσπάθεια για τεκνοποίηση. Το γεγονός αυτό αποδεικνύει πως το stress επηρεάζει το αναπαραγωγικό σύστημα και κατ’ επέκταση τη γυναικεία γονιμότητα. Γυναίκες με κατάθλιψη είναι πιο πιθανό να διαγνωστούν με υπογονιμότητα. Επίσης το άγχος μπορεί να καθυστερήσει την επίτευξη κύησης και να μειώσει το ποσοστό επιτυχίας της εξωσωματικής γονιμοποίησης.
Η κυρίαρχη θεωρία εστιάζει στο γεγονός ότι, στη διάρκεια έντονου άγχους ενεργοποιείται ο άξονας υποθαλάμου-υπόφυσης- επινεφριδίων και αυξάνονται τα επίπεδα της κορτιζόλης η οποία καταστέλλει με τη σειρά της την ομαλή παραγωγή των ορμονών της αναπαραγωγής τόσο στον άντρα όσο και στη γυναίκα. Επίσης ενεργοποιείται μια έντονη φλεγμονώδης αντίδραση των ιστών καθώς η προτεραιότητα του οργανισμού είναι να ανταπεξέλθει στην απαιτητική περίοδο του stress.
Επιβεβαιώνεται επιστημονικά η σχέση του stress με την υπογονιμότητα;
Είναι δύσκολο να προσδιοριστεί αν το άγχος μπορεί από μόνο του να προκαλέσει υπογονιμότητα. Έρευνες που πραγματοποιήθηκαν στο Πανεπιστήμιο του Οχάιο παρακολούθησαν την πορεία γυναικών που επιθυμούσαν να συλλάβουν. Από τις γυναίκες αυτές έπαιρναν δείγμα σάλιου τακτικά για να μετρήσουν τα επίπεδα α-αμυλάσης. Το ένζυμο αυτό αποτελεί δείκτη άγχους καθώς εκκρίνεται από τους σιελογόνους αδένες ως αντίδραση στο stress. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν πως γυναίκες με αυξημένα επίπεδα α-αμυλάσης είχαν λιγότερες πιθανότητες σύλληψης.
Επιπλέον, ανάλυση του BMJ Open που έγινε σε ζευγάρια που ακολουθούσαν θεραπείες υπογονιμότητας έρχεται να επιβεβαιώσει την παραπάνω έρευνα. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης έδειξαν πως όσοι παρακολουθούσαν προγράμματα μείωσης άγχους είχαν τις διπλάσιες πιθανότητες για θετική έκβαση των θεραπειών και επίτευξη κύησης. Επίσης, η έρευνα επισήμανε τη θετική επίδραση αυτών των προγραμμάτων κυρίως στις γυναίκες συγκριτικά με τους άνδρες.
Η Αμερικανική εταιρεία υπογονιμότητας (American Society of Reproductive Medicine) σε ανακοίνωση της αναφέρει ρητά ότι παρόλο που η υπογονιμότητα είναι μια πολύ αγχώδης διαδικασία δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι το άγχος που προκαλείται μπορεί να αλλάξει το αποτέλεσμα μίας προσπάθεια εξωσωματικής γονιμοποίησης.
Το 2019 μία μελέτη που δημοσιεύτηκε έκανε σαφές ότι το υγιές δημιουργικό stress ( eustress) το οποίο είναι αντίστοιχο με την απορρόφηση στην εργασία ή το άγχος του πρωταθλητισμού μπορεί να βοηθήσει γυναίκες κατά τη διάρκεια της σύλληψης, σε αντίθεση με το υψηλό επίπεδο μη στοχευμένου άγχους το οποίο μπορεί να οδηγήσει στην καθυστέρηση της σύλληψης. (Daily perceived stress and time to pregnancy: prospective cohort study of women trying to conceive Psychoneuroendocrinology 110; Dec 2019, 104446)
Οι επιπτώσεις του άγχους στη ζωή των υπογόνιμων ζευγαριών
Παρόλες τις αντικρουόμενες μελέτες, είναι ευρύτερα αποδεκτό ότι το άγχος μπορεί να οδηγήσει στην υιοθέτηση ενός τρόπου ζωής που δεν ευνοεί την εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού, όπως:
- Διαταραχές του ύπνου
- Διαταραχές των διατροφικών συνηθειών καθώς είναι δύσκολο να ακολουθήσεις μία υγιεινή διατροφή
- Υπερβολική άσκηση ή αποφυγή
- Αύξηση συνηθειών όπως το κάπνισμα και η κατανάλωση αλκοόλ
- Αύξηση κατανάλωσης καφεΐνης
- Χαμηλά επίπεδα σεξουαλικής επιθυμίας
Αν αισθάνεστε ότι το άγχος σας έχει καταβάλει σε σχέση με την προσπάθεια τεκνοποίησης τότε είναι σημαντικό σε συνδυασμό με θεραπευτική ψυχολογική υποστήριξη να γνωρίζετε τις επιλογές σας. Η Μαιευτήρας Γυναικολόγος έπειτα από τις απαραίτητες εξετάσεις, θα σας προτείνει μια εξατομικευμένη στρατηγική για την επίτευξη εγκυμοσύνης. Η Δρ. Μελίνα Στασινού με εξειδίκευση στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή έχει οδηγήσει πολλά ζευγάρια στο επιθυμητό αποτέλεσμα της τεκνοποίησης.
